Tegen landen, streken en hun bewoners

Wraak voor bekeuring in Utrecht

arm Utrecht, grauwe stad beneden middelmaat
waar een van God verlaten toren staat

een tergend, stervend centrum, bijna doodverklaard
de duivel loopt er traag een vloekend rondje om de kerk
je blinde schepper kreeg zijn loon op stinkend Galgenwaard

je bent de zweer en bochel van de Heuvelrug
vervuild museum van het lijden van de mensen
vol trieste stumpers die hun tranendal verwensen
zo onbeholpen, moedeloos en stug

een roestig knelpunt voor verdwaalde sleetse treinen
de reiziger blijft angstig, doch verstandig, steeds aan boord
hij wil beslist niet in jouw stadswoestijn verdwijnen
bevreesd voor enge ziektes en voor moord
die dreigen in de aardse hel van Catharijne

Daan de Ligt

Toelichting: dit gedicht is een Domsonnet, een versvorm bedacht door Nanne Nauta. De Domtoren is 112 meter hoog, verdeeld in 5 meter windvaan, 13 meter spits, 26 meter achtkant, 29 meter vierkant en 39 meter vierkant. Dit zie je terug in: 5 woorden in de titel, 13 woorden in 2 regels, 26 woorden in 3 regels, 29 woorden in 4 regels en 39 woorden in 5 regels. 

Tegen persoon X of Y

De Grote Blonde Leider

1.

Jij, Baardaap en jij, Kopvodsnol
het is hier voller nog dan vol
kruip terug naar je Sahara-hol

less is more en meer is minder
minder jij geeft minder hinder
ga dus terug jij naar daarginder

leer van ons, fijner besnaarden:
wij zijn blind voor jullie waarden –

deze zeer beschaafde natie
wil met jullie geen relatie
wij zijn ziek van integratie
minder willen w’ en niet meer
en ALS je blijft: assimileer!

Ik lust jullie gekookt en rauw
dus rot maar op en doe dat gauw

De Heilstaat zal pas dàn ontstaan
als men hier vrij en fier kan gaan
langs hoofddoek-loze Maliebaan

Neerlands bloed bruist mij door d’aad’ren
dromend zie’k de zege naad’ren
hij maakt me rijk, victoria,
ik waan mij reeds in Panama –

waar ‘k welverdiend mijn zakken vul
als ieder juicht voor deze knul:
hun Grote Blonde Leider!

2.

tezz mattie Blondie-permanent
denk jij dat je een kerel bent
jij shibber-shitte braka-vent?

duh – meer tatta’s, ja DAT is fijn
zeg slap-geswaffeld saggerijn:
als’k weg ging zou jij nergens zijn!

want, grote-blaaskaak-blanda-mond:
bij wie zoek jij dan nog je stront?
de stroggel strooi je in het rond
zo geel je haar, zo kort je lont!

toetoemoel nou je grote smoel
als je begrijpt wat ik bedoel
je wordt nooit spang, je wordt nooit cool

jouw doekoe, praatjes en blondeer
brengen je heus geen chickies meer
space verder in je skrale taal:
het is en blijft een ziek verhaal.


Lied van de Loo

Tegen een bepaald slag mensen

Beursgenoteerd flagellantisme

Eerst stonden we in het rood bij God.
Nu staan we in het rood bij de bankiers.
Hoe dan ook: het bloed vloeit
terwijl ik toch onschuldig ter wereld kwam.

Ik zou ze graag een corrigerende tik verkopen
maar om aan het marktdenken te ontkomen
mogen ze die knal ook gratis incasseren.

Zelfs de poëzie is van het klatergoud doordrenkt
devaluerend en gekrenkt (schuilend in het peloton)
denkend in termen van gilde. Alsof wij vakbroeders zijn.

Ik heet dit maar de jongste dag en klap het kasboek dicht.

Sla zacht. Sla ze zacht.

 Reiner de Rooie

Tegen een bepaald slag mensen

Hekeldicht op een hekelaar

Dat woord alleen al: hekelaar.
Het steekt net als een mene tekel.
Aan niets heb ik zo’n pokkenhekel
dan aan een gisper, zeveraar.

Hij teert slechts op wat anderen doen.
Die fielterige parasiet
is erger dan een persmuskiet:
zijn levensgal kent geen fatsoen.

Geboren als een aterling
werd hij een volbloed querulant.
Zijn ongenuanceerd verstand
wil enkel zelfbevrediging

waardoor alleen hijzelf geniet.
Zo blijft hij groot, die zielenpiet –

Inge Boulonois

Tegen politieke en maatschappelijke toestanden

Een hekeldichtje van Erdogan

Recep Erdogan, de president van Turkije, neemt poëzie nogal serieus, zoals blijkt uit zijn inspanningen om de Duitse komiek Böhmermann vanwege een hekeldichtje achter de tralies te krijgen. Misschien speelt daarbij een rol dat Erdogan in 1999 zelf vier maanden in de gevangenis heeft gezeten (hij was veroordeeld tot tien maanden) vanwege een gedichtje dat hij had voorgedragen bij een toespraak. Het ging om een nationalistisch gedicht uit 1912 van de Turkse dichter Ziya Gökalp. Erdogan zou hiermee hebben opgeroepen tot haat op basis van religieuze verschillen – lees “jihad”. Als bewijslast werd aangevoerd dat Erdogan het bekende gedicht zelf had aangepast om het nog agressiever te maken. Een hekeldicht? Het roept in elk geval op tot wraak op de vijanden van het geloof. Het oorspronkelijk gedicht luidt, slordig vertaald, als volgt:

Gebed van de soldaat

Geweer in de hand, geloof in het hart
heb ik twee verlangens: geloof en vaderland.
Het leger is mijn thuis, de Sultan mijn leider,
Sta de Sultan bij, o heer!
Geef hem een lang leven, o heer!

De heilige oorlog is ons pad, martelaarschap aan het eind,
Het geloof vraagt om waarheid en dienstbaarheid,
Het land is onze moeder, de natie is onze vader ,
Maak het land welvarend, o heer!
Verhef de natie, o heer!

Mijn banier is van God de Ene, mijn vlag de halve maan,
De eerste groen, de tweede rood,
Neem pijnlijk wraak op de vijanden van Islam,
Laat de Islam gedijen, o heer!
Vernietig haar vijanden, o heer!

Veel dappere helden op het strijdveld
werden martelaars voor geloof en vaderland,
Laat de haard roken, laat de hoop opflakkeren,
Laat de martelaar niet treuren, o heer!
Laat zijn einde niet krachteloos zijn, o heer!

De commandanten zijn krachtige vaders,
De sergeanten en korporaals onze broeders,
Onze wetten georganiseerd en gerespecteerd.
Laat het leger volmaakt zijn, o heer!
Laat het banier overwinnen, o heer!

Erdogan haalde de laatste strofe eruit en maakte ervan:

De minaretten zijn onze bajonetten, de koepels onze helmen,
de moskeeën onze kazernes, de gelovigen soldaten.
Het heilige leger beschermt mijn geloof. 
God is groot, God is groot.

Wie het origineel leest, en de aanpassing van Erdogan, moet constateren dat het gedicht van zichzelf al jihadistisch genoeg was, en dat Erdogan de sterkste beelden van het gedicht zelf heeft toegevoegd. In Nederland zouden we het misschien niet goedkeuren dat er zo met een klassieker werd omgesprongen, maar we zouden het vrij absurd vinden om iemand voor zoiets 4 maanden cel op te leggen.

Toen Erdogan de bak in verdween, hebben vrienden van hem aangekondigd dat hij in de gevangenis een bundel gedichten zou gaan schrijven. De bundel is niet verschenen, maar misschien kunnen we nog iets tegemoet zien. In elk geval past Erdogan naadloos in de traditie van dichtende dictators: Nero, Dzjengis Khan, Napoleon, Stalin, Mao Tse Tung, Hitler, Mussolini, Fidel Castro, Pol Pot, Ceausescu, Kim Il Sung, Ayatolla Khomeini, Radovan Karadzic en Osama Bin Laden schreven allemaal gedichten, sommige van hen niet onverdienstelijk. Jammer genoeg bleek hun talent tot moord en onderdrukking uiteindelijk groter.

AdR

Tegen politieke en maatschappelijke toestanden

Twee gepolariseerde sonnetten

Links

de Grachtengordel is een ietwat zure biotoop
bevolkt door ‘kameraden’ die met stelligheid beweren
dat zij niet de pecunia, doch waardigheid begeren
men noemt ze gut- of linkschmensch, ze zijn anti-xenofoob

principes gaan er nimmer (nimmer!) in de uitverkoop
ze prediken hun mores die eenieder zal vereren
en lukt het niet een zondaar tot de waarheid te bekeren
dan volgt een kanonnade op het rode klankbord ‘Joop’

een vijand is een Nazi, een proleet of misantroop
met zulke lieden gaat men uiteraard niet discussiëren
gedachtegoed van rechts valt sowieso niet te verteren
geen denken aan, hun gal krijgt dan spontaan de vrije loop

gelukkig zijn er grachten die de linkschmensch isoleren
de bruggen kunnen open, godzijdank,  er is nog hoop

Rechts

een rechtse rakker zet zijn eigen moeder nog te koop
hij steigert bij het horen van het scheldwoord ‘nivelleren’
eerst graaien en vervolgens haast wanstaltig potverteren
men komt hem zelden tegen in de rol van filantroop

de linkse hobby’s brengen deze natie naar de sloop
het werkschuw tuig dat weigert om ‘normaal’ te functioneren
moet men met harde hand eens een fatsoenlijk lesje leren
het echte leven is geen uiterst vage VARA-soap

het socialisme moet verkassen naar de vuilnishoop
men zal de goede oppergod van rendement fêteren
wie nadenkt zal de linkse kerk vervloeken of negeren
de parasiet die onze samenleving binnenkroop

hij speculeert, dus sta mij tevens toe te speculeren
de koersen kunnen dalen, godzijdank, er is nog hoop

Daan de Ligt

Tegen landen, streken en hun bewoners

Op de tweedracht der Christen-prinsen

De Christen-prinsen zitten vast
Malkander in ’t haar;
Gans Christenrijk vervalt in last,
En ’t uiterste gevaar,
Als ’t schip, dat met gekerfde mast
Fluks schipbreuk lijden zal,
En drijft naar lager wal.

De felle Turk, die Christus kruist,
Ziet ons krakelen aan;
D’ erfvijand lacht nu in zijn vuist,
En hoopt den klauw te slaan,
Van bloed geverfd, van stof begruisd,
In ’t hart van ’t blind gevecht,
Dat hij ’t geschil beslecht.

Zo ’t hem gelukken mag naar wens,
Met zijnen woesten hoop,
Dat hij ’s geloofs verzwakte grens
Op ’t ongezienste sloop’,
En velle en vill’ zo menig mens;
Help God! wat zal ’t een dag
Van rouw zijn en beklag!

Gelijk een ingeborsten stroom,
Zal ’t ingelaten heir
Verdrinken al den Duitschen boôm,
En bruisen als een meer,
En spoelen den bebloeden toom
Te Keulen in den Rijn,
Die zal zijn wedde zijn.

Zelfs d’ andere wereld, daar men met
Den hoofde nederwaart,
De voeten tegens d’ onze zet,
Zal horen, al vervaard,
Hoe wij, door ’t zwaard van Mahomet,
Gevallen zijn, ten spot
Der vijanden van God.

Dan voelt men, hoe men heeft gefaald,
En uit den burgertwist
En brand verdoemden roof gehaald,
En wolven opgehitst
Naar Kristus’ schaapskooi: dan betaalt
Men zelf zijn eigen roe,
En schreit en zucht zich moe.

O Jezus, keer dit voorspook af,
Verdrijf die duistre wolk;
Herplant veeleer op ’t Heilig Graf,
Door uw gelovig volk,
Den Turken tot gerechte straf,
De standaard van uw naam,
Opdat zich d’ afgrond schaam’.

Opdat die bloedhond, ieders vloek,
Met ingetrokken staart,
Gelijk een rekel Mekka zoek’,
En aan zijn eigen haard,
In enen onverlichten hoek,
Zich uitstrek’ naar zijn lust,
En late uw rijk in rust!

Joost van den Vondel (1587-1679)

Toelichting: de vijandigheden tussen christenen en moslims in Europa waren in de 17e eeuw groter dan nu. In de 17e eeuw drong het grote Turkse rijk westwaarts en noordwaarts op tot Oostenrijk. Vondel was erg bang voor de Turken en schreef meerdere gedichten gericht tegen hun opmars.

Tegen de liefde en haar medeplichtigen

Lenteliefde

vanochtend liep Hond opeens
met een dooie eend
dood?
glanzende oogjes…

kom es hierrrr
leg es neeeeeerrrrrrrrr
en flapperend stoof het beest waterwaarts
net te snel voor Hond die er alweer
achteraan vloog

in het water een woerd
zwom naar haar toe

wat een trouw
zijn gewonde vrouw
zwom half onder water…

achteloos besteeg hij haar.

 Lied van de Loo

Tegen politieke en maatschappelijke toestanden

Clas

Kijk, ze schrijven op de plee:
Dit land gaat naar de snijk
helemaal van mooi Meestrich
tot klein Broek op Langedijk
en het goelpt in het Ommeland
waar gas de hersens wast
want niemand heeft het zo goed
als Rutte en zijn clas

Nu zie ik een reiger klijgen
door een leegstaand kantoor
en de sterren boven het torentje
skalen als een zwijgend koor.
Hoor, de lekkerkekke meiden
gnoepen de pin van zijn pas
want niemand heeft het zo goed
als Rutte en zijn clas

Zie de knakknoken in de moestuin,
verzorgingshuizen bonker sluiten,
Hoor het schoempen van balansen
als bankiers de boel opbuiten –
de vrinden damen samen rond de hoop
van de doever die schijt terzelfder tas,
want niemand heeft het zo goed
als Rutte en zijn clas

Er staat een vrouw kaar op de hoek
met een vlage jongeman
die zich hompert als een pooier
met een chickie aan zijn hand –
er roeken homies op het pleintje
maar het is koud dissen zonder jas
want niemand heeft het zo goed
als Rutte en zijn clas

Nu zit ik hier te halpen
en aas ik liefst mijn deel,
maar goede wil hompt politieke bil:
iemand vindt het goer te veel
en daarom drang ik dus vandaag
de galle bodem uit mijn glas
want niemand heeft het zo goed
als Rutte en zijn clas

Hans Kloos

uit de bloemlezing Als een zwerfkei, met 80 gedichten van dichters die zich hebben laten inspireren door het werk van Bob Dylan (september 2015)